تامین نشدن حقابه، تهدیدی جدی برای تالاب هورالعظیم
تاریخ انتشار: ۱۳ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۰۰۵۴۷۸
به گزارش خبرگزاری صدا وسیما مرکز خوزستان، محمدجواد اشرفی در مراسم روز جهانی تالابها که با حضور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور برگزار شد، تامین حق‌آبه تالابها را امری ضروری دانست و گفت: بی‌توجهی به تالابهای خوزستان باعث نگرانی شده و تالابهای استان در معرض تهدید جدی قرار دارند.
وی به وجود ۱۸ درصد مساحت تالابهای کشور در خوزستان اشاره کرد و افزود: این میزان، نقش و جایگاه استان در این حوزه را مشخص می‌کند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
اشرفی به جایگاه خاص خوزستان از حیث داشتن ۶ تالاب بسیار بزرگ و نسبتا بزرگ اشاره کرد و ادامه داد: تالاب هورالعظیم ۳۲۰ هزار هکتار مساحت دارد که ۱۲۰ هزار هکتار آن در خوزستان واقع شده است، همچنین تالاب بین‌المللی شادگان نیز حدود ۵۰۰ هزار هکتار مساحت دارد.
نقش تالابها در اقتصاد، اشتغال، گردشگری و هیدرولوژی
مدیر کل اداره حفاظت محیط زیست خوزستان به نقش ویژه این تالابها در اقتصاد، هیدرولوژی، گردشگری و ایجاد اشتغال اشاره و اضافه کرد: تالابهای خوزستان از نظر هیدرولوژی نجات دهنده این استان هستند، بطوریکه در سال ۹۸ اگر تالابها نبودند، بسیاری از نقاط استان زیر سیلاب غرق می‌شدند، اما این دو تالاب با نقش‌آفرینی خاص توانستند بیش از ۷ میلیارد مترمکعب آب را در خود جای دهند و منطقه را از خطر سیلاب نجات دهند.
این مقام مسئول با بیان اینکه از نظر اقتصادی این ۲ تالاب نقش ویژه‌ای در معیشت خانوار‌ها دارند، گفت: در حال حاضر اقتصاد بسیاری از جوامع بومی اطراف صرفا وابسته به این تالابها است.
وی با بیان اینکه جاذبه‌های توریستی و گردشگری این ۲ تالاب می‌توانند بخش زیادی از جوامع اطراف را مشغول کند و درآمدزایی خوبی داشته باشند، افزود: نباید از کارکرد تالابها در مسائل نظامی غافل شویم.
به گفته اشرفی؛ در تابستان مساحت آبی تالاب هورالعظیم به کمتر از ۳۰ درصد کاهش یافت، در حالیکه این تالاب قابلیت ۴ میلیارد مترمکعب آب را دارد و این مشکل به دلیل تامین نشدن حق‌آبه تالاب رخ داده است.
وی می‌گوید: در تابستان در شرایط خشکسالی باید حداقل ۲۴ مترمکعب در ثانیه آب به تالاب هورالعظیم وارد می‌شد، اما ۳ مترمکعب هم تامین نشد و شاهد وقوع آتش‌سوزی‌هایی که بودیم که منجر به وارد شدن آسیب جدی به ویژه به مردم اهواز، هویزه، دشت آزادگان، حمیدیه، آبادان و خرمشهر شده است.
لزوم توجه به تامین حقابه تالابهای شادگان و هورالعظیم در سطوح ملی
اشرفی می‌گوید: تالابها دارای نقاط قوت و مثبت هستند و اگر به آن‌ها توجه نشود، تهدید جدی برای مردم خوزستان هستند، بنابراین انتظار می‌رود در سطوح ملی موضوع تامین حق‌آبه این ۲ تالاب خاص مد نظر قرار بگیرد و در شرایط متفاوت حق‌آبه تالابها متناسب با میزان تعریف شده تامین شود.
وی به شرایط منحصر به فرد این ۲ تالاب از نظر پرنده‌نگری و مراکز بزرگ جوجه‌آوری پرندگان مهاجر اشاره کرد و ادامه داد: اگر امکان برای بازدید مردم از این قابیلت‌ها فراهم شود، اشتغال‌زایی و گردشگری جوامع محلی تالابها فراهم و این افراد توانمند می‌شوند، اما به تالابهای خوزستان کم‌لطفی شده است، به گونه‌ای که نه تنها حق‌آبه تالابها تامین نمی‌شود بلکه کمکی برای نگهداشت آب نیز انجام نشده است.
اشرفی گفت: در ۵ سال اخیر رویکرد خاصی در حوزه نگهداشت و تامین آب تالابها انجام شده است، در حوزه تالاب شادگان با وجود همه محدودیت‌ها، با اجرای طرح‌های عمرانی خاص در حال حاضر بیش از ۱۲ هزار هکتار از مساحت این تالاب که در ۲۰ سال اخیر آبگیر نبودند، زیر پوشش آب قرار گرفته است.
وی با اشاره به آسیب‌های جدی شرکت نفت به تالاب هورالعظیم، افزود: در حوزه تالاب هورالعظیم در ابتدای ورود شرکت نفت به این تالاب، با جاده سازی در نقاط مختلف ارتباط آبی کاملا مسدود و بخش‌هایی از تالاب کاملا خشک شد، اما با پیگیری‌ها در ۱۰ سال اخیر، این امکان را ایجاد کردیم تا در همه جاده‌های هورالعظیم کالورت‌های مناسبی ایجاد شود، در حال حاضر در این حوزه از نظر جاده‌ها مشکل چندانی نداریم و تبادل آبی در همه پهنه تالاب انجام می‌شود.
مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان می‌گوید: آنچه ما را آزار می‌دهد و این تالاب را مورد تاثیر قرار می‌دهد، تامین نشدن حق‌آبه تالاب هورالعظیم است، بنابراین در حال حاضر از جنبه آب و از نه از نظر مسائل آلودگی مشکل داریم و شاید مشکل اول تالاب، فعالیت نفت نباشد.
کاهش مساحت تالاب بامدژ به ۴ هزار هکتار
محمدجواد اشرفی گفت: تالاب بامدژ ۱۰ هزار هکتار مساحت داشت که در ۳۰ سال اخیر به دلیل دخل و تصرف و تامین نشدن حق‌آبه، مساحت آن تا ۴ هزار هکتار کاهش یافت.
وی افزود: در حال حاضر دست‌اندازی جوامع اطراف و متصرفان بر این تالاب بسیار زیاد است و علاوه بر آن اراضی تالاب بامدژ را به مراکز کشاورزی و پرورش ماهی تبدیل می‌کنند و خطر تبدیل آن به کانون گرد و غبار وجود دارد.
اشرفی ادامه داد: به منظور بحث‌های مدیریتی تالاب بامدژ، پروژه ایجاد سد نگهدارنده آب در حال اجرا است که در ۴ ماه آینده به بهره‌برداری می‌رسد، با بهره‌برداری از این طرح روزانه ۲ مترمکعب بر ثانیه آب تامین می‌شود، بنابراین تالاب احیا و معیشت مردم تامین می‌شود.
وی اضافه کرد: از سال‌های اخیر شغل مردم اطراف این تالاب، گاومیش‌داری بود، اما در سال‌های اخیر به دلیل خشکی تالاب شغل خود را از دست دادند و حاشیه‌نشین شدند و شغل کاذب دارند.
به گفته مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان؛ این طرح با ۶۵ میلیارد تومان اعتبار حال اجرا است که با بهره‌برداری از آن ۳ هزار و ۸۰۰ تا ۴ هزار هکتار مساحت تالابی برای همیشه آب‌دار خواهد بود.
اشرفی می‌گوید: دستگاه‌های مختلف وظایف مختلفی در تامین حق‌آبه و سامان‌دهی تالاب دارند، در این رابطه نقد جدی بر همکاری و انجام وظایف وزارت نفت و وزارت نیرو در انجام وظایف‌شان در راستای حفظ و نگهداری تالابها وجود دارد.
منبع: خبرگزاری صدا و سیما
کلیدواژه: هزار هکتار مساحت تالاب هورالعظیم حفاظت محیط زیست تامین نشدن حق حق آبه تالاب تالاب بامدژ ۲ تالاب حال حاضر سال اخیر تامین حق تالاب ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iribnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری صدا و سیما» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۰۰۵۴۷۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ساخت یک شهرک جدید؛ تهدیدی برای شهر باستانی جیرفت!
جمعی از فعالان و دوستداران میراث فرهنگی اطلاع دادند: فاز نخست تسطیح اراضی برای احداث «شهر نوین جیرفت» به مساحت ۲۱۶ هکتار چند روزی است در غرب مجموعه باستانی «دقیانوس» شروع شده است. این شهرک‌سازی درست در میان آثار و بقایای به‌جامانده از شهر کهن جیرفت قرار می‌گیرد.
به گزارش ایسنا، در حالی که عرصه و حریم محوطۀ شهر دقیانوس هنوز تدقیق نشده است، اما شواهد سطحی نشان می‌دهد که شهر نوین جیرفت در این عرصه قرار می‌گیرد. بر اساس تصاویر هوایی مشخص است که گورستان در جنوب شهر نوین و بخشی از سامانه آبرسانی و قنات‌های کهن متصل به دقیانوس درست در غرب و میانۀ محل شهر نوین قرار دارند. همچنین تپه‌های شمال غربی که مملو از قطعات سفال، تکه‌های آجر و بقایای معماری است در شمال شهر نوین قرار می‌گیرد.
به گمان باستان‌شناسان، بی‌شک راه ارتباطی شهر نوین از کوچه پس‌کوچه‌های «کهورویه» نخواهد گذشت، بلکه در آینده محوطۀ ارزشمند «قمادین» برای ایجاد پل و اتوبان ارتباطی بین شهر امروزی جیرفت و شهر نوین تسطیح خواهد شد و از بین خواهد رفت.
قمادین همان شهری است که مارکوپولو آن را کَمادی نامیده و نوشته است که کمادی پیش از این شهری بزرگ و پرشکوه بوده، ولی اکنون (سدۀ ۷ قمری / ۱۳ میلادی) کوچک و کم‌اهمیت شده است، زیرا مغولان چند بار آن را ویران ساخته‌اند. کمادی در سدۀ ۱۳ قمری / ۱۹ میلادی در شمال جیرفت شناسایی شد. مردم بومی ویرانه‌های آن را شهر دقیانوس می‌نامند (گابریل، ۱۲۹؛ سایکس، ۲۶۷). برخی همین شهر دقیانوس را شهر جیرفت کهن دانسته‌اند (دایره‌المعارف بزرگ اسلامی). از قمادین به عنوان خزانۀ نفایس چین و ختا، هندوستان، حبشه، زنگبار، روم، مصر، ارمنستان، آذربایجان، ماوراءالنهر، خراسان، فارس و عراق یاد شده است.
فعالان میراث فرهنگی می‌گویند: بخشی از عرصه و حریم این مجموعه باستانی ارزشمند نیز کمتر از دو دهه پیش به صورت قطعات یک هکتاری به گروهی از بازنشسته‌های کشوری واگذار شده است. این بخش که بیش از ۷۰ هکتار وسعت دارد مشخص نیست طی چه سازوکار و با استناد به کدام قانون و کدام استعلام از میراث فرهنگی واگذار شده است و چه سرنوشتی پیدا خواهد کرد؟
اکنون این پرسش‌ها از سوی جمعی از باستان‌شناسان و فعالان میراث فرهنگی مطرح شده است که آیا این طرح، ملاحظات مربوط به «ارزیابی تأثیرات اجتماعی و فرهنگی» (اتاف) را در نظر گرفته است؟ همچنین، شورای عالی شهرسازی و معماری ایران در جلسه ۲۰ آذر ۱۴۰۲ مصوب کرده بود که برای «الحاق ۲۹۹ هکتار اراضی به محدوده شهر جیرفت در راستای طرح نهضت ملی مسکن» ضرورتاً باید «ملاحظات مربوط به حریم منظر اثر ثبتی در محدوده الحاقی با هماهنگی اداره کل میراث فرهنگی استان در طرح اعمال شود.» آیا وزارت میراث فرهنگی به این موضوع رسیدگی کرده است؟ آیا توسعه جیرفت با نابودی ارزش‌ها و دارایی‌های تاریخی و فرهنگی آن دنبال خواهد شد یا میراث و ارزش‌های فرهنگی برای نسل‌های آینده حفظ خواهند شد؟
جیرفت از کهن‌ترین تمدن‌های بشری است و حدود پنج‌هزار سال قدمت دارد و الواح خطی یافته‌شده از آن نشان‌دهنده یکی از نخستین خط‌های اختراع‌شده توسط بشر معرفی شده است. این محوطه باستانی پیش از این، با غارت گسترده‌ای مواجه شده بود؛ اوایل دهه ۸۰ که «هلیل‌رود» در جنوب استان کرمان، طغیان کرد و گور‌های باستانی و اشیاء دفن‌شده در آن آشکار شد و مردم با بیل و کلنگ راهی این منطقه شدند، آن زمان جیرفت را پنیری سوئیسی توصیف می‌کردند که حفاران آن را برای یافتن اشیاء تاریخی سوراخ سوراخ کرده بودند.
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»